Załącznik do Uchwały nr VI/21/03
Załącznik do Uchwały Nr VI/21/03
Rady Powiatu Hajnowskiego
z dnia 23 kwietnia 2003 r.
POWIATOWY PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA BEZROBOCIU ORAZ AKTYWIZACJI LOKALNEGO RYNKU PRACY NA LATA 2003 - 2006
Hajnówka, marzec 2003
1. Wstęp
Zjawiska i problemy, które wystąpiły na rynku pracy w Polsce po 1990 roku, będące rezultatem procesu przechodzenia od gospodarki centralnie planowanej do gospodarki rynkowej, nie ominęły również naszego powiatu. Jednym z nich było i nadal pozostaje bezrobocie. Sformułowanie precyzyjnej definicji bezrobocia, opartej na jednoznacznych i obiektywnych kryteriach, jest trudne, gdyż inaczej definiuje bezrobocie np. polityk, ekonomista, prawnik czy psycholog. W oparciu o publikację Krystyny Milonek "Bezrobocie w Polsce w XX wieku w świetle badań" bezrobocie możemy definiować w ujęciu:
- przedmiotowym - oznacza niezrealizowaną podaż pracy będącą rezultatem nierównowagi między podażą siły roboczej (zasoby pracy) a popytem na pracę (miejsca pracy). Przedmiotowa definicji bezrobocia wskazuje na przyczyny powstawania tego zjawiska.
- podmiotowym - oznacza stan bezczynności zawodowej osób zdolnych do pracy i zgłaszających gotowość do jej podjęcia, dla których podstawą egzystencji są dochody z pracy. To określenie odnosi się do społecznych skutków bezrobocia
Podanie terminu bezrobocia miało nie tylko walor poznawczy, ale również praktyczny, bowiem prawidłowa ocena i analiza bezrobocia posłużyła do opracowania niniejszego programu, którego celem jest ograniczenie wzrostu bezrobocia i łagodzenie jego negatywnych skutków.
Do opracowania programu posłużyły również przewidywane działania w zakresie problematyki rynku pracy zapisane w "Strategii Rozwoju Województwa Podlaskiego" i "Strategii Zrównoważonego Rozwoju Powiatu Hajnowskiego do 2015 roku".
Program określa główne kierunki działania w zakresie:
- Priorytet 1. Analiza statystyczna rynku pracy, a przeciwdziałanie bezrobociu.
- Priorytet 2. Aktywizacja zawodowa bezrobotnych.
- Priorytet 3. Wspieranie integracji zawodowej i społecznej osób niepełnosprawnych.
- Priorytet 4. Rozwój kształcenia.
- Priorytet 5. Rozwój przedsiębiorczości.
2. Ogólna ocena sytuacji na rynku pracy |
Po spadku bezrobocia w latach 1997-1998 w roku 1999 wystąpił ponowny jego wzrost i trend taki utrzymuje się nadal. Jest on rezultatem wielu przyczyn, do których należy zaliczyć m.in.:
- spadek liczby pracujących (w końcu 2002 r. liczba pracujących w gospodarce narodowej osiągnęła najniższy poziom w całym okresie transformacji (14.541 tys. osób),
- w latach 1999-2002 nastąpił wzrost liczby bezrobotnych o 75,7% (z poziomu 1831 tys. osób w końcu 1998 r. do poziomu 3217 tys. osób w końcu 2002 r.),
- stopa bezrobocia w końcu 2002 r. osiągnęła poziom 18,1% (średni wskaźnik stopy bezrobocia dla UE w styczniu 2001 r. wyniósł 8,4%).
Na wzrost bezrobocia wpływ mają następujące czynniki:
- spadek dynamiki wzrostu gospodarczego,
- restrukturyzacja upadających przedsiębiorstw,
- jednoczesne wprowadzenie czterech reform społecznych,
- wygasanie umów prywatyzacyjnych, zobowiązujących pracodawców do stabilizacji zatrudnienia,
- sytuacja demograficzna (na rynek pracy wchodzi fala wyżu demograficznego),
- ograniczenie działalności produkcyjnej, handlowej i usługowej spowodowane m.in. nadmiernym fiskalizmem,
- zmniejszenie zakresu stosowania aktywnych programów rynku pracy.
Jednocześnie należy podkreślić, że wzrostowi bezrobocia towarzyszyło utrwalanie niekorzystnych cech w jego strukturze tj. wysoki odsetek ludzi młodych, niski poziom kwalifikacji bezrobotnych oraz długotrwałe pozostawanie bez pracy.
3. Charakterystyka powiatowego rynku pracy |
Sytuacja na powiatowym rynku pracy w zasadzie nie odbiega od trendów występujących na rynku krajowym.
Popyt na pracę:
Wyszczególnienie |
Rok |
|||||
1998 |
1999 |
2000 |
2001 |
2002 |
||
Liczba pracujących (w tys.) |
26,1 |
25,8 |
26,1 |
24,8 |
24,4 |
|
w tym |
poza rolnictwem indywidualnym |
12,9 |
12,5 |
12,8 |
11,5 |
11,1 |
w rolnictwie indywidualnym |
13,2 |
13,2 |
13,2 |
13,2 |
13,2 |
|
Liczba zgłaszanych ofert pracy |
821 |
935 |
771 |
591 |
726 |
|
Liczba aktywnych zawodowo (cywilnych) |
28,5 |
28,7 |
28,9 |
28,2 |
27,3 |
Ze względu na zastosowanie zaokrągleń, w niektórych rubrykach nie zachodzą zgodności matematyczne.
W latach 1999-2002 odnotowano:
- zmniejszony popyt gospodarki na pracowników. Liczba pracujących zmniejszyła się o 1,7 tys. osób (6,5%), z poziomu 26,1 tys. osób w końcu 1998 r. do poziomu 24,4 tys. osób w końcu 2002 r. Nowych miejsc pracy oczekuje się w pozarolniczym segmencie gospodarki. Według danych w końcu 2002 r. liczba pracujących poza rolnictwem indywidualnym wyniosła 11,1 tys. osób i była o 1,8 tys. osób mniejsza niż w 1999 r.,
- zmniejszone zapotrzebowanie gospodarki na siłę roboczą. Od 2000 r. postępuje zmniejszenie liczby ofert pracy, a tym samym wolnych miejsc pracy. W 2001 r. nastąpił spadek liczby ofert o dalsze 180, a w 2002 r. osiągnięty został poziom sprzed dwóch lat.
Zapotrzebowanie na kwalifikacje pracowników w oparciu o strukturę bezrobotnych według wybranych zawodów:
Wybrane nazwy zawodów |
Liczba bezrobotnych |
Liczba zgłoszonych |
Współczynnik W* |
|||
Rok |
Rok |
Rok |
||||
2001 |
2002 |
2001 |
2002 |
2001 |
2002 |
|
Architekci i urbaniści |
0 |
0 |
0 |
2 |
- |
2,0 |
Inżynier mechanik, maszyny i urządzenia do obróbki metali |
0 |
0 |
1 |
5 |
1,0 |
5,0 |
Inżynier mechanik spawalnictwo |
0 |
0 |
1 |
0 |
1,0 |
- |
Inżynier inżynierii bądź technologii chemicznej |
0 |
0 |
2 |
0 |
2,0 |
- |
Nauczyciel matematyki |
1 |
1 |
2 |
3 |
2,0 |
3,0 |
Nauczyciel języka obcego |
10 |
5 |
6 |
6 |
0,6 |
1,2 |
Nauczyciel nauczania początkowego |
7 |
5 |
1 |
0 |
0,14 |
0 |
Nauczyciel przedszkola |
7 |
3 |
1 |
0 |
0,14 |
0 |
Logopeda logopedia ogólna |
0 |
0 |
0 |
1 |
- |
1,0 |
Technik budownictwa budownictwo ogólne |
13 |
9 |
1 |
0 |
0,08 |
0 |
Technik mechanik -maszyny i urządzenia ogólnego przeznaczenia |
58 |
57 |
1 |
2 |
0,02 |
0,03 |
Technik technologii drewna meblarstwo |
71 |
45 |
3 |
0 |
0,04 |
0 |
Technik rolnik |
42 |
43 |
1 |
0 |
0,02 |
0 |
Ekonomista wykształcenie średnie |
86 |
77 |
0 |
1 |
0 |
0,01 |
Technik informatyk |
11 |
11 |
0 |
1 |
0 |
0,09 |
Technik leśnik |
24 |
23 |
0 |
5 |
0 |
0,22 |
Księgowi |
25 |
21 |
3 |
0 |
0,12 |
0 |
Animator kultury |
0 |
0 |
5 |
0 |
5,0 |
- |
Pielęgniarka środowiskowa |
3 |
1 |
2 |
0 |
0,67 |
0 |
Pielęgniarka |
22 |
20 |
4 |
6 |
0,18 |
0,3 |
Położna |
7 |
2 |
0 |
1 |
0 |
0,5 |
Pracownik socjalny |
6 |
7 |
1 |
1 |
0,17 |
0,14 |
Referent księgowości |
2 |
1 |
4 |
4 |
2,0 |
4,0 |
Referent ekonomiczny |
7 |
7 |
0 |
3 |
0 |
0,43 |
Referent administracyjno biurowy |
53 |
48 |
26 |
61 |
0,49 |
1,27 |
Sekretarka |
18 |
11 |
0 |
2 |
0 |
0,18 |
Magazynier |
25 |
14 |
4 |
2 |
0,16 |
0,14 |
Kontroler obrotu pieniężnego |
0 |
0 |
4 |
0 |
4,0 |
- |
Kucharz |
58 |
70 |
4 |
3 |
0,07 |
0,04 |
Bufetowy (barman) |
14 |
10 |
1 |
0 |
0,07 |
0 |
Kelner |
34 |
26 |
2 |
2 |
0,06 |
0,08 |
Recepcjonista |
5 |
4 |
0 |
6 |
0 |
1,5 |
Opiekunka dziecięca |
10 |
7 |
2 |
3 |
0,2 |
0,43 |
Opiekunka domowa |
5 |
4 |
4 |
5 |
0,8 |
1,25 |
Fryzjer damski |
23 |
18 |
6 |
1 |
0,26 |
0,06 |
Agent ochrony mienia i osób |
17 |
9 |
0 |
70 |
0 |
7,8 |
Sprzedawca drobnodetaliczny |
82 |
78 |
1 |
0 |
0,01 |
0 |
Sprzedawca w handlu detalicznym |
255 |
198 |
48 |
53 |
0,19 |
0,27 |
Rolnik upraw polowych i produkcji zwierzęcej |
32 |
39 |
0 |
0 |
0 |
0 |
Murarz ogólnobudowlany |
60 |
53 |
6 |
3 |
0,1 |
0,06 |
Stolarz budowlany |
4 |
6 |
1 |
1 |
0,25 |
0,17 |
Ślusarz |
119 |
127 |
7 |
7 |
0,06 |
0,05 |
Tokarz |
50 |
41 |
1 |
0 |
0,02 |
0 |
Spawacz ręczny łukiem elektrycznym |
21 |
15 |
4 |
4 |
0,19 |
0,27 |
Mechanik samochodów osobowych |
38 |
39 |
3 |
1 |
0,08 |
0,02 |
Mechanik maszyn i urządzeń rolniczych |
17 |
21 |
1 |
0 |
0,06 |
0 |
Elektromonter instalacji elektrycznych |
14 |
13 |
2 |
1 |
0,14 |
0,08 |
Cukiernik (ciastkarz) |
37 |
28 |
9 |
5 |
0,24 |
0,18 |
Piekarz |
15 |
28 |
10 |
5 |
0,67 |
0,18 |
Karmelarz |
12 |
10 |
1 |
3 |
0,08 |
0,3 |
Stolarz galanterii drzewnej |
10 |
5 |
3 |
6 |
0,3 |
1,2 |
Stolarz meblowy |
18 |
9 |
3 |
3 |
0,17 |
0,33 |
Stolarz ręczny |
208 |
190 |
30 |
8 |
0,14 |
0,04 |
Krawiec odzieży lekkiej |
101 |
79 |
14 |
0 |
0,14 |
0 |
Szwaczka |
30 |
34 |
41 |
8 |
1,37 |
0,23 |
Palacz kotłów c.o. wodnych rusztowych |
31 |
17 |
16 |
9 |
0,52 |
0,53 |
Palacz kotłów parowych |
80 |
59 |
1 |
4 |
0,01 |
0,07 |
Kierowca samochodu osobowego |
59 |
43 |
5 |
6 |
0,08 |
0,14 |
Kierowca samochodu ciężarowego |
30 |
20 |
4 |
6 |
0,13 |
0,3 |
Kierowca operator wózków jezdniowych |
17 |
10 |
3 |
3 |
0,18 |
0,3 |
Pokojowa w hotelu |
2 |
2 |
9 |
7 |
4,5 |
3,5 |
Sprzątaczka |
80 |
70 |
6 |
10 |
0,08 |
0,14 |
Praczka |
3 |
2 |
0 |
7 |
0 |
3,5 |
Dozorca |
23 |
11 |
9 |
2 |
0,39 |
0,18 |
Robotnik leśny |
20 |
20 |
2 |
42 |
0,1 |
2,1 |
Robotnik gospodarczy |
36 |
32 |
39 |
51 |
1,08 |
1,31 |
Robotnik placowy |
26 |
19 |
3 |
5 |
0,11 |
0,26 |
Robotnik drogowy |
7 |
7 |
8 |
5 |
1,14 |
0,71 |
Robotnik budowlany |
30 |
28 |
5 |
8 |
0,17 |
0,28 |
Robotnik pomocniczy w przemyśle drzewno-papierniczym |
49 |
45 |
91 |
119 |
1,86 |
2,64 |
Robotnik pomocniczy w przemyśle spożywczym |
19 |
17 |
24 |
29 |
1,26 |
1,71 |
W*- współczynnik szansy uzyskania oferty pracy za pomocą którego ustala się grupy zawodów: nadwyżkowych (gdy jest mniej ofert pracy niż osób bezrobotnych w danym zawodzie, a wskaźnik jest mniejszy niż 1,0) i deficytowych (więcej ofert niż bezrobotnych w danym zawodzie , współczynnik jest większy od 1,0).
Ze względu na zastosowanie wybranych zawodów nie zachodzą zgodności matematyczne z ogólną liczbą bezrobotnych i liczbą zgłoszonych ofert pracy.
W analizowanym okresie pracodawcy poszukiwali przede wszystkim pracowników z następujących grup zawodowych:
- pracownicy umysłowi, nauczyciele i pracownicy kultury (inżynier mechanik w zakresie obróbki metali, referent administracyjno-biurowy, nauczyciel matematyki, nauczyciel języka obcego, animator kultury, kontroler obrotu pieniężnego);
- pracownicy usług osobistych i sprzedawcy (agent ochrony mienia i osób, sprzedawca w handlu detalicznym);
- robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy (piekarz, cukiernik - ciastkarz, stolarz ręczny, krawiec odzieży lekkiej, szwaczka, palacz kotłów c.o. wodnych);
- pracownicy przy pracach prostych (robotnik leśny, robotnik gospodarczy, robotnik pomocniczy w przemyśle drzewno-papierniczym, robotnik pomocniczy w przemyśle spożywczym).
Poza tym powyższa analiza informuje, że:
- zawody deficytowe to: architekt i urbanista, inżynier mechanik w zakresie obróbki metali i spawalnictwa, inżynier inżynierii chemicznej, nauczyciel matematyki, logopeda, animator kultury, kontroler obrotu pieniężnego, recepcjonista, agent ochrony mienia i osób;
- zawody nadwyżkowe to: przede wszystkim technicy: budownictwa ogólnego, maszyn i urządzeń ogólnego przeznaczenia, technologii drewna - meblarstwo, leśnictwa, sekretarka, sprzedawca, magazynier, kucharz, kelner, fryzjer damski, murarz ogólnobudowlany, stolarze: budowlani, ręczni, meblowi; ślusarz, tokarz, cukiernik, karmelarz, kierowca operator wózków jezdniowych, sprzątaczka oraz robotnicy: placowy i budowlany.
Poziom bezrobocia:
Rok |
Bezrobotni |
Stopa bezrobocia (%) Ş |
|||||
ogółem |
indeks* |
Płeć |
|||||
mężczyźni |
kobiety |
||||||
ogółem |
indeksş |
ogółem |
indeksş |
||||
1998 |
2341 |
* |
957 |
40,9 |
1384 |
59,1 |
8,2 |
1999 |
2778 |
118,7 |
1223 |
44,0 |
1555 |
56,0 |
9,7 |
2000 |
2825 |
101,7 |
1243 |
44,0 |
1582 |
56,0 |
9,8 |
2001 |
3309 |
117,1 |
1670 |
50,5 |
1639 |
49,5 |
11,8 |
2002 |
2897 |
87,6 |
1494 |
51,6 |
1403 |
48,4 |
10,6 |
* (indeks) - poprzedni rok = 100,
ş (indeks) - % w ogólnej liczbie bezrobotnych
Ş (stopa bezrobocia) - wyrażony w procentach stosunek liczby zarejestrowanych bezrobotnych do liczby cywilnej ludności aktywnej zawodowo.
Lata 1999 - 2002 były okresem wzrostu bezrobocia. W porównaniu do 1998 r. nastąpił jego wzrost o 556 osób (23,7%), stopa bezrobocia wzrosła o 2,4 pkt. %.
Jednak po raz pierwszy od 3 lat w 2002 r. liczba bezrobotnych w porównaniu do poprzedniego roku zaprzestała rosnąć. Z poziomu 3309 osób w końcu 2001 r. zmniejszyła się do poziomu 2897 osób w końcu 2002 r., nastąpił spadek liczby bezrobotnych o 412 osób (12,4%). Mimo wystąpienia pierwszego symptomu poprawy, jest to wciąż wysoki poziom bezrobocia, który w relacji do ogółu ludności aktywnej zawodowo wynosi 10,6%.
W porównaniu do 1998 r. wzrost liczby bezrobotnych wystąpił zarówno wśród kobiet o 19 osób (1,4%), jak i wśród mężczyzn o 537 osób (56,1%), chociaż w zdecydowanym stopniu dotyczyło to mężczyzn. Oznacza to, że % udział kobiet w ogólnej liczbie bezrobotnych zmniejsza się. Z poziomu 59,1 % w 1998 r. zmniejszył się do poziomu 48,4% w 2002 r. Również zaobserwowany w 2002 r. spadek bezrobocia w porównaniu do roku poprzedniego w większym stopniu dotyczy kobiet (14,4 %) niż mężczyzn (10,5%).
Obszary bezrobocia:
Wyszczególnienie |
Rok |
||||||||||
1998 |
1999 |
2000 |
2001 |
2002 |
|||||||
ogółem |
indeks* |
ogółem |
indeks* |
ogółem |
indeks* |
ogółem |
indeks* |
ogółem |
indeks* |
||
Miasta |
Hajnówka |
1207 |
51,6 |
1467 |
52,8 |
1475 |
52,2 |
1740 |
52,6 |
1552 |
53,6 |
Kleszczele |
57 |
2,4 |
80 |
2,9 |
75 |
2,7 |
101 |
3,0 |
94 |
3,2 |
|
Razem obszary miejskie |
1264 |
54,0 |
1547 |
55,7 |
1550 |
54,9 |
1841 |
55,6 |
1646 |
56,8 |
|
Gminy |
Białowieża |
125 |
5,3 |
152 |
5,5 |
143 |
5,0 |
158 |
4,8 |
132 |
4,6 |
Czeremcha |
144 |
6,2 |
181 |
6,5 |
194 |
6,9 |
269 |
8,1 |
218 |
7,5 |
|
Czyże |
64 |
2,7 |
90 |
3,2 |
67 |
2,4 |
74 |
2,3 |
69 |
2,4 |
|
Dubicze Cerkiewne |
83 |
3,5 |
96 |
3,4 |
101 |
3,5 |
111 |
3,4 |
84 |
2,9 |
|
Hajnówka |
177 |
7,6 |
174 |
6,3 |
180 |
6,4 |
208 |
6,3 |
206 |
7,1 |
|
Kleszczele |
51 |
2,2 |
67 |
2,4 |
76 |
2,7 |
93 |
2,8 |
80 |
2,8 |
|
Narew |
178 |
7,6 |
196 |
7,1 |
226 |
8,0 |
220 |
6,6 |
203 |
7,0 |
|
Narewka |
255 |
10,9 |
275 |
9,9 |
288 |
10,2 |
335 |
10,1 |
259 |
8,9 |
|
Razem obszary wiejskie |
1077 |
46,0 |
1231 |
44,3 |
1275 |
45,1 |
1468 |
44,4 |
1251 |
43,2 |
|
Bezrobotni ogółem |
2341 |
100 |
2778 |
100 |
2825 |
100 |
3309 |
100 |
2897 |
100 |
* (indeks) - % w ogólnej liczbie bezrobotnych
Ponad połowa bezrobotnych mieszka w mieście. W przypadku miejsca zamieszkania mamy do czynienia z systematycznym przyrostem bezrobocia w mieście, a spadkiem na wsi. Liczba bezrobotnych zamieszkałych w mieście z poziomu 1264 osoby w 1998 r. (54 % ogółu bezrobotnych) wzrosła do poziomu 1646 osób w 2002 r. (56,8% ogółu bezrobotnych).
Do gmin o szczególnie wysokim wzroście bezrobocia należą wspomniane wyżej obie gminy miejskie:
- Kleszcze, liczba bezrobotnych z poziomu 57 osób w 1998 r. wzrosła do poziomu 94 osób w 2002 r. - wzrost bezrobocia o 64,9%,
- Hajnówka, liczba bezrobotnych z poziomu 1207 osób w 1998 r. wzrosła do poziomu 1552 osoby w 2002 r. - wzrost bezrobocia o 28,6%,
- oraz 2 gminy wiejskie:
- Kleszczele, liczba bezrobotnych z poziomu 51 osób w 1998 r. wzrosła do poziomu 80 osób w 2002 r. - wzrost bezrobocia o 56,9%,
- i Czeremcha, liczba bezrobotnych z poziomu 144 osób w 1998 r. wzrosła do poziomu 218 osób w 2002 r. - wzrost bezrobocia o 51,4%.
Struktura bezrobocia:
Wyszczególnienie |
Rok |
|||||||||||
1998 |
1999 |
2000 |
2001 |
2002 |
||||||||
ogół. |
indeks ş |
ogół. |
indeks ş |
ogół. |
indeks ş |
ogół. |
indeks ş |
ogół. |
indeks ş |
|||
Wiek |
15-17 |
0 |
- |
0 |
- |
0 |
- |
0 |
- |
0 |
- |
|
18-24 |
683 |
29,2 |
839 |
30,2 |
797 |
28,2 |
898 |
27,1 |
705 |
24,3 |
||
25-34 |
592 |
25,3 |
655 |
23,6 |
670 |
23,7 |
850 |
25,7 |
732 |
25,3 |
||
35-44 |
652 |
27,8 |
767 |
27,6 |
764 |
27,0 |
830 |
25,1 |
699 |
24,1 |
||
45-54 |
364 |
15,5 |
450 |
16,2 |
522 |
18,5 |
646 |
19,5 |
666 |
23,0 |
||
55-59 |
44 |
1,9 |
58 |
2,1 |
62 |
2,2 |
69 |
2,1 |
78 |
2,7 |
||
60-64 lata |
6 |
0,3 |
9 |
0,3 |
10 |
0,4 |
16 |
0,5 |
17 |
0,6 |
||
Wykształcenie |
wyższe |
45 |
1,9 |
59 |
2,1 |
79 |
2,8 |
130 |
3,9 |
122 |
4,2 |
|
policelane i śr. zawod. |
597 |
25,5 |
682 |
24,6 |
722 |
25,6 |
881 |
26,6 |
734 |
25,3 |
||
średnie ogólnokszt. |
176 |
7,5 |
204 |
7,3 |
224 |
7,9 |
247 |
7,5 |
204 |
7,1 |
||
zasadnicze |
772 |
33,0 |
975 |
35,1 |
911 |
32,2 |
1052 |
31,8 |
938 |
32,4 |
||
gimnazjalne i poniżej |
751 |
32,1 |
858 |
30,9 |
889 |
31,5 |
999 |
30,2 |
899 |
31,0 |
||
Staż pracy ogółem |
do 1 roku |
* |
- |
1300 |
46,8 |
1548 |
54,8 |
1419 |
42,9 |
1006 |
34,7 |
|
1-5 |
* |
- |
280 |
10,1 |
203 |
7,2 |
353 |
10,7 |
395 |
13,7 |
||
5-10 |
* |
- |
158 |
5,7 |
119 |
4,2 |
203 |
6,1 |
227 |
7,9 |
||
10-20 |
* |
- |
281 |
10,1 |
207 |
7,3 |
332 |
10,0 |
360 |
12,4 |
||
20-30 |
* |
- |
160 |
5,8 |
140 |
5,0 |
245 |
7,4 |
270 |
9,3 |
||
30 lat i więcej |
* |
- |
10 |
0,3 |
9 |
0,3 |
22 |
0,7 |
27 |
0,9 |
||
bez stażu |
* |
- |
589 |
21,2 |
599 |
21,2 |
735 |
22,2 |
612 |
21,1 |
||
Czas pozost. bez pracy w mies. |
do 1 |
243 |
10,4 |
249 |
9,0 |
192 |
6,8 |
232 |
7,0 |
281 |
9,7 |
|
1-3 |
513 |
21,9 |
544 |
19,6 |
512 |
18,1 |
572 |
17,3 |
372 |
12,8 |
||
3-6 |
376 |
16,0 |
472 |
17,0 |
406 |
14,4 |
574 |
17,3 |
395 |
13,6 |
||
6-12 |
418 |
17,9 |
552 |
19,9 |
462 |
16,4 |
537 |
16,2 |
465 |
16,1 |
||
12-24 |
386 |
16,5 |
480 |
17,2 |
634 |
22,4 |
586 |
17,8 |
571 |
19,7 |
||
pow. 24 |
405 |
17,3 |
481 |
17,3 |
619 |
21,9 |
808 |
24,4 |
813 |
28,1 |
||
Ogółem,W tym: |
2341 |
100 |
2778 |
100 |
2825 |
100 |
3309 |
100 |
2897 |
100 |
||
Absolwenci |
ogółem |
126 |
5,4 |
153 |
5,5 |
133 |
4,7 |
182 |
5,5 |
122 |
4,2 |
|
(z tego ze szkół) |
wyższych |
15 |
11,9Ş |
17 |
11,1Ş |
20 |
15,0Ş |
42 |
23,1Ş |
32 |
26,2Ş |
|
pol. i śr. zawod. |
50 |
39,7Ş |
77 |
50,3Ş |
63 |
47,4Ş |
97 |
53,3Ş |
51 |
41,8Ş |
||
liceów ogóln. |
12 |
9,5Ş |
14 |
9,2Ş |
19 |
14,3Ş |
21 |
11,5Ş |
22 |
18,1Ş |
||
zasad. zawod. |
49 |
38,9Ş |
45 |
29,4Ş |
31 |
23,3Ş |
22 |
12,1Ş |
17 |
13,9Ş |
||
Niepełnosprawni |
ogółem |
49 |
2,1 |
38 |
1,4 |
67 |
2,4 |
99 |
3,0 |
97 |
3,3 |
|
z tego, kobiety |
25 |
51,0Ć |
18 |
47,4Ć |
37 |
55,2Ć |
50 |
50,1Ć |
46 |
47,4Ć |
*brak danych statystycznych z uwagi na zmianę ich naliczania ş (indeks) - % w ogólnej liczbie bezrobotnych
Ş (indeks) - % w ogólnej liczbie absolwentów Ć (indeks) - % w ogólnej liczbie niepełnosprawnych
Specyficzną cechą powiatowego rynku pracy jest wysokie bezrobocie nie tylko osób z wykształceniem podstawowym oraz zasadniczym zawodowym, ale także tych z wykształceniem policealnym i średnim zawodowym. Bezrobotni o niskich kwalifikacjach zawodowych stanowili w 1998 r. - 65,1% ogółu bezrobotnych, w 2002 r. 63,4%. Jedna czwarta bezrobotnych 25,3% to bezrobotni z wykształceniem policealnym i średnim zawodowym. Na uwagę zasługuje wzrost aspiracji zawodowych bezrobotnych. Liczba bezrobotnych z wyższym wykształceniem z 45 w 1998 r. (1,9% ogółu bezrobotnych) wzrosła do 122 osób w 2002 r. (4,2 % ogółu).
Rośnie liczba bezrobotnych długotrwale. Od początku roku 1999 (791 osób - 33,8 % ogółu bezrobotnych) liczba osób zarejestrowanych jako bezrobotne przez okres ponad 1 roku wzrastała do 2001 r, gdzie osiągnęła poziom 42,2 % ogółu bezrobotnych. W roku 2002 r. liczba bezrobotnych długotrwale była minimalnie mniejsza (o 10 osób) jak w roku 2001. Potrzeba podkreślić, że wzrost bezrobocia długotrwałego w większym stopniu dotyczy tych, którzy poszukują pracy przez okres ponad 2 lat (tendencja stałego wzrostu).
Osoby pracujące przed rejestracją w PUP, w liczbie 2285 stanowiły 78,9% ogółu bezrobotnych. Najwięcej z nich 34,7% posiadało doświadczenie zawodowe do 1 roku. Najmniej liczna była kategoria bezrobotnych pracujących poprzednio powyżej 30 lat (niecały procent). Osoby, które przed zarejestrowaniem się nie były zatrudnione stanowiły 21,1% ogółu bezrobotnych.
Absolwenci w latach 1998 - 2002 nie przekroczyli 5,5% ogółu bezrobotnych. Struktura bezrobotnych absolwentów wg poziomu wykształcenia uległa korzystnym zmianom: wskaźnik osób z wykształceniem wyższym w ogólnej liczbie absolwentów z poziomu 11,9% w 1998 r. wzrósł do poziomu 26,2% w 2002 r. - wzrost o 14, 3%, natomiast wskaźnik osób z wykształceniem zasadniczym zawodowym z poziomu 38,9% w 1998 r. zmniejszył się do poziomu 13,9% w 2002 r. - spadek o 25,0%.
W analizowanym okresie najwięcej było absolwentów z policealnym i średnim poziomem wykształcenia.
Rejestrowane bezrobocie niepełnosprawnych jest raczej małe w porównaniu z bezrobociem ogółu, ale liczba osób niepełnosprawnych stale rośnie. Niepełnosprawni stanowią około 3,0% bezrobotnych. W roku 1999 i 2002 bez zatrudnienia pozostawało więcej niepełnosprawnych mężczyzn, zaś w roku 1998, 2000 i 2001 przeważała liczba niepełnosprawnych kobiet. Najwięcej niepełnosprawnych bezrobotnych to osoby: nisko kwalifikowane (75 osób (77,3%) posiadający wykształcenie podstawowe i niepełne podstawowe, a także zasadnicze zawodowe); w wieku powyżej 45 lat (39 osób (40,2%)) oraz o lekkim stopniu niepełnosprawności (89 osób (91,8%)).
Priorytet 1
Analiza statystyczna rynku pracy a przeciwdziałanie bezrobociu
Cel 1.1.:
Ograniczenie skali bezrobocia w powiecie hajnowskim.
Dla osiągnięcia tego celu będą podejmowane działania dotyczące analizy rynku pracy. Przedmiotem obserwacji w analizie rynku pracy będą: pracujący, bezrobotni, poszukujący i wolne miejsca pracy. Powiatowy Urząd Pracy informacje o zbiorowości bezrobotnych, poszukujących pracy i wolnych miejscach pracy pozyskuje z prowadzonej ewidencji i pośrednictwa pracy. Podstawą uzyskania informacji o pracujących są poza urzędowe zestawienia GUS.
Zadanie 1:
Rozpoznanie skali, natężenia i struktury bezrobocia.
Działania:
1. Sporządzanie sprawozdawczości o rynku pracy.
2. Gromadzenie informacji o zbiorowości pracujących.
3. Gromadzenie informacji o osobach zagrożonych bezrobociem (zwolnienia grupowe).
4. Sporządzanie okresowych informacji, zestawień i analiz.
5. Przedstawienie informacji i analiz Radzie Powiatu Hajnowskiego i Powiatowej Radzie Zatrudnienia.
Oczekiwane efekty:
1. Ustalenie liczby i struktury bezrobotnych.
2. Wyłonienie w ogólnej liczbie bezrobotnych grup ryzyka.
Zadanie 2:
Zróżnicowanie aktywizowania bezrobotnych w oparciu o wyłonione grupy ryzyka.
Działania:
1. Określenie liczby osób, które powinny być objęte programami rynku pracy z uwzględnieniem limitu środków Funduszu Pracy.
2. Zaopiniowanie przez Powiatową Radę Zatrudnienia podziału limitu środków Funduszu Pracy.
3. Objęcie działaniami aktywizującymi osób z grup ryzyka.
4. Sporządzanie analiz efektywności programów rynku pracy.
Oczekiwane efekty:
1. Zmniejszenie udziału niektórych grup ryzyka w ogólnej liczbie bezrobotnych.
2. Zwiększenie szans na uzyskanie pracy aktywizowanych osób.
Realizatorzy zadań w ramach priorytetu 1:
Powiatowy Urząd Pracy w Hajnówce.
Priorytet 2
Aktywizacja zawodowa bezrobotnych
Stosowanie aktywnych form przeciwdziałania bezrobociu stanowi, poza rozwojem gospodarczym, skuteczną metodę redukowania bezrobocia. Działania realizowane w ramach powyższego priorytetu skierowane są zarówno do osób długotrwale bezrobotnych jak również absolwentów wchodzących dopiero na rynek pracy.
Cel 2.1.:
Przeciwdziałanie i zwalczanie długotrwałego bezrobocia.
Długotrwałe bezrobocie prowadzi do utraty wiary we własne siły, wywołuje zniechęcenie do poszukiwania pracy. Negatywne nastawienie do życia i ludzi oraz brak źródła utrzymania prowadzą często do skrajnego ubóstwa, zagrożenia patologią, wykluczenia społecznego. Zasadne jest uruchomienie odpowiednich działań interwencyjnych w stosunku do tej grupy społecznej
Zadanie:
Ograniczenie skutków długotrwałego bezrobocia.
Działania:
1.Wspieranie osób bezrobotnych poprzez organizowanie działań doradczych:
-informacja zawodowa,
-poradnictwo indywidualne,
-poradnictwo grupowe,
-zajęcia w klubie pracy.
2. Wdrażanie aktywnych programów rynku pracy w zależności od potrzeb rynku pracy:
-programy specjalne,
-prace interwencyjne,
-roboty publiczne.
3. Wyposażenie w kwalifikacje ułatwiające uzyskanie zatrudnienia:
- szkolenia, przekwalifikowania.
Oczekiwane efekty:
1. Pobudzenie aktywności zawodowej osób długotrwale bezrobotnych.
2. Poprawa sytuacji materialnej bezrobotnych.
3. Umożliwienie ponownego wejścia na rynek pracy.
4. Uzyskanie zatrudnienia subsydiowanego lub niesubsydiowanego.
Cel 2.2.:
Wspieranie młodzieży poszukującej pracy.
Młodzi ludzie, którzy kończą szkołę, nie posiadają umiejętności poruszania się po rynku pracy. Z tego względu mają niewielkie szanse na znalezienie pracy. Przyczyniają się do tego: niskie lub nieadekwatne do potrzeb rynku pracy kwalifikacje oraz brak doświadczenia zawodowego.
Wczesna identyfikacja potrzeb związanych z kompensowaniem braków kwalifikacji oraz kształtowanie u młodzieży postaw ułatwiających funkcjonowanie na rynku pracy, zmniejsza ryzyko długotrwałego bezrobocia.
Zadanie:
Stosowanie aktywnych programów rynku pracy dla młodzieży.
Działania:
1. Realizacja zadań z zakresu:
-wymiany informacji zawodowej,
-poradnictwa zawodowego,
-pośrednictwa pracy.
2. Współpraca z Centrum Informacji i Kształcenia Zawodowego w Białymstoku.
3. Kontynuowanie realizacji programu "PIERWSZA PRACA".
4. Realizacja innych programów skierowanych do młodzieży.
5. Stosowanie ustawowych form aktywizacji zawodowej.
6. Organizowanie szkoleń podnoszących kwalifikacje zawodowe młodzieży.
7. Organizowanie i dofinansowywanie stanowisk pracy dla wolontariuszy w instytucjach administracji publicznej i organizacjach pozarządowych *.
Oczekiwane efekty:
1. Nauka poruszania się po rynku pracy, ocena mocnych i słabych stron.
2. Objęcie wszystkich nowo rejestrujących się absolwentów poradnictwem i informacją zawodową.
3. Nabycie przez młodzież umiejętności zawodowych przydatnych na rynku pracy.
Cel 2.3.:
Działania na rzecz kobiet.
Bezrobotne kobiety częściej niż mężczyźni mają kłopoty z uzyskaniem zatrudnienia i godziwych zarobków, godzeniem życia zawodowego i rodzinnego. Dłużej pozostają bezrobotnymi. Zatem, pomimo tendencji zmniejszania się % udziału w ogólnej liczbie bezrobotnych istnieje potrzeba działań na rzecz kobiet. Wynika to zarówno z ich sytuacji na rynku pracy (pracodawcy chętniej przyjmują mężczyzn jako kandydatów do pracy) jak również z priorytetów polityki unijnej.
Zadanie:
Zwiększenie uczestnictwa kobiet w aktywnych programach rynku pracy.
Działania:
1. Objęcie poradnictwem indywidualnym oraz zajęciami w klubie pracy.
2. Objęcie większej liczby kobiet programami rynku pracy:
-prace interwencyjne
-szkolenia.
3. Wspieranie zatrudnienia kobiet w zawodach typowo męskich.
Oczekiwane efekty:
1. Zmniejszenie dysproporcji kobiet i mężczyzn na rynku pracy.
Realizatorzy zadań w ramach priorytetu 2:
- Powiatowy Urząd Pracy w Hajnówce
- samorząd miejski i gminny
- pracodawcy.
* realizacja po ustanowieniu przepisów prawnych.
Priorytet 3
Wspieranie integracji zawodowej i społecznej osób niepełnosprawnych
Cel 3.1.:
Aktywne wspieranie integracji zawodowej i społecznej osób niepełnosprawnych.
Niepełnosprawność stanowi barierę aktywności zawodowej i społecznej, powoduje ograniczenie wykonywania zadań zawodowych oraz wypełnianie ról społecznych.
Jedną z form integracji osób niepełnosprawnych ze społeczeństwem jest uczestnictwo na rynku pracy. Głównymi czynnikami wpływającymi na sytuację niepełnosprawnych są:
- rodzaje orzeczeń o niepełnosprawności: orzeczenie o całkowitej niezdolności do pracy utrudnia jej podjęcie lub pozwala na zatrudnienie tylko po spełnieniu przez pracodawcę specjalnych warunków; orzeczenie o częściowej niezdolności do pracy daje większe możliwości znalezienia pracy;
- otrzymywanie renty z tytułu niezdolności do pracy: renciści nie są w świetle prawa osobami bezrobotnymi nawet jeśli poszukują pracy;
- rodzaje schorzeń: pracodawcy preferują kandydatów o minimalnej niepełnosprawności;
- stopa bezrobocia na rynku pracy: im wyższa, tym trudniej o pracę dla osoby niepełnosprawnej;
- poziom wykształcenia: około 30% zarejestrowanych niepełnosprawnych posiada wykształcenie podstawowe lub niepełne podstawowe, 35% zasadnicze zawodowe;
Zadanie 1 :
Rehabilitacja zawodowa osób niepełnosprawnych.
Rehabilitacja zawodowa ma na celu ułatwienie osobie niepełnosprawnej uzyskanie odpowiedniego zatrudnienia i awansu zawodowego poprzez umożliwienie jej korzystania z poradnictwa zawodowego, szkolenia i pośrednictwa pracy.
Działania:
1. Objęcie usługami poradnictwa zawodowego i informacji zawodowej osób niepełnosprawnych.
2. Przygotowanie osób niepełnosprawnych do aktywnego poszukiwania pracy poprzez uczestnictwo w zajęciach klubu pracy.
3. Szkolenia i przekwalifikowania.
4. Wspieranie pracodawców zamierzających tworzyć nowe miejsca pracy z wykorzystaniem środków PFRON.
5. Opiniowanie wniosków pracodawców ubiegających się o refundację kosztów organizacji nowych stanowisk pracy dla niepełnosprawnych.
6. Kierowanie kandydatów na nowo tworzone miejsca pracy oraz w ramach otwartego rynku pracy.
Oczekiwane efekty:
1. Zapewnienie osobom niepełnosprawnym dostępu do informacji o zawodach, wymaganiach stanowisk pracy, kierunkach kształcenia oraz informacji o aktualnej sytuacji na lokalnym rynku pracy.
2. Wyposażenie w wiedzę z zakresu metod i technik poszukiwania pracy.
3. Zapewnienie dostępu do szkoleń i kursów podnoszących kwalifikacje.
Realizatorzy zadań w ramach priorytetu 3:
- PCPR
- Powiatowy Urząd Pracy w Hajnówce
- jednostki szkolące.
Priorytet 4
Rozwój kształcenia
Zmiany, które zachodzą w życiu społeczno-gospodarczym, postęp techniczny oraz rozwój technologii wymagają odpowiedniego przygotowania zawodowego oraz uzupełniania wiedzy przez całe życie człowieka.
Brak umiejętności do wykonywania coraz to nowych zadań i przystosowania się do nowych wymagań rynku pracy wywołuje zagrożenie bezrobociem.
Cel 4.1.:
Dostosowanie wiedzy i umiejętności do zmieniających się wymagań rynku pracy.
Zadanie:
Opracowanie tematyki i realizacja szkoleń do zapotrzebowania klientów (pracodawców i pracobiorców).
Działania:
1. Opracowanie oferty szkoleń odpowiadających zapotrzebowaniu klientów.
2. Propagowanie ofert szkoleniowych:
-oferta ogólna
-strona internetowa
-ulotki, foldery, plakaty
-ogłoszenia w mediach.
3. Przeprowadzanie szkoleń zleconych.
Oczekiwane efekty:
1. Zapewnienie pracodawcom przygotowanych kandydatów do pracy.
Cel 4.2.:
Podnoszenie kwalifikacji osób bezrobotnych
Kształcenie ponadpodstawowe wymaga stałego doskonalenia i dostosowania kwalifikacji do potrzeb rynku pracy. Odgrywają one istotną rolę przy uzyskaniu i utrzymaniu pracy także przez osoby bezrobotne.
Zadanie:
Szkolenie bezrobotnych pod potrzeby lokalnego rynku pracy.
Działania:
1. Analiza ofert pracy i potrzeb lokalnego rynku pracy.
2. Poradnictwo zawodowe w zakresie motywacji do ciągłego dokształcania się.
3. Planowanie i organizacja szkoleń dla osób bezrobotnych.
4. Współpraca z jednostkami szkolącymi w zakresie realizacji szkoleń.
Oczekiwane efekty:
1. Podniesienie kwalifikacji osób bezrobotnych.
2. Zwiększenie szans uzyskania zatrudnienia przez osoby bezrobotne.
Cel 4.3:
Rozwój istniejących i wprowadzenie nowych profili i kierunków kształcenia ogólnokształcącego i zawodowego.
Zadania:
1. Utworzenie profilu socjalnego w ramach ZSzZ.
2. Utworzenie kierunku związanego z obsługą ruchu turystycznego w ZSzL w Białowieży.
3. Utworzenie w liceach oddziałów z informatyką jako przedmiotem wiodącym.
4. Rozwój kształcenia języków obcych we wszystkich szkołach średnich na terenie powiatu.
5. Wprowadzenie nowych zawodów dostosowanych do potrzeb rozwijającej się gospodarki w naszym kraju .
Oczekiwane efekty:
1. Łatwiejszy dostęp i większe możliwości w zdobyciu pracy przez absolwentów naszych szkół .
2. Wzrost znajomości języków obcych co zwiększy możliwość uzyskania pracy przez naszych absolwentów w kontekście rozwijającej się możliwości uzyskania pracy w Unii Europejskiej po naszym akcesie do tej organizacji.
3. Szeroka gama zawodów nauczana w naszych szkołach zwiększy możliwość zatrudnienia naszym absolwentom nawet poza terytorium powiatu hajnowskiego .
4. Rozwój turystyki na terenie powiatu hajnowskiego.
Realizatorzy zadań w ramach priorytetu 4:
- Starostwo Powiatowe w Hajnówce,
- jednostki szkolące,
- szkoły i placówki oświatowe,
- Powiatowy Urząd Pracy w Hajnówce.
Priorytet 5
Rozwój przedsiębiorczości
Małe i średnie zakłady przemysłowe i usługowe stanowią znaczący udział w rynku powiatu hajnowskiego. W większości firm występują braki nowoczesnego zarządzania oraz dotkliwy brak informacji.
Istnieje konieczność wsparcia rozwoju sektora małej i średniej przedsiębiorczości. Pomoc ta powinna dotyczyć w szczególności zwiększenia zakresu finansowania, promocji i marketingu prowadzonej działalności, poszukiwania nowych rynków zbytu.
Cel 5.1.:
Kształtowanie warunków do tworzenia i pełnego wykorzystania potencjału rozwojowego sektora małej i średniej przedsiębiorczości.
Zadanie1:
Promowanie rozwoju przedsiębiorczości.
Działania:
1. Opracowanie we współpracy z pracodawcami materiałów promujących region Puszczy Białowieskiej, w tym lokalnych przedsiębiorców
2. Promocja gospodarcza powiatu na targach krajowych i zagranicznych.
3. Bieżąca współpraca w zakresie wymiany informacji z:
- Hajnowską Izba Gospodarczą
- Cechem Rzemiosł Różnych
- Stowarzyszeniem Kupców i Przedsiębiorców Powiatu Hajnowskiego.
Zadanie 2:
Aktywizacja i wsparcie sektora MŚP.
Działania:
1. Udostępnianie informacji o możliwości skorzystania z funduszy pomocowych UE.
2. Zwiększenie dostępu do materiałów informacyjnych o krajowych i międzynarodowych rynkach zbytu.
3. Utworzenie lokalnego funduszu poręczeń kredytowych i funduszu pożyczkowego w porozumieniu z Bankiem Gospodarstwa Krajowego i Podlaską Fundacją Rozwoju Regionalnego.
4. Promowanie postaw przedsiębiorczości w szkołach średnich (m.in. w ramach programu PHARE 2000 Spójność Społeczna i Gospodarcza -Rozwój Zasobów Ludzkich).
5. Udział w szkoleniach dotyczących wsparcia MŚP.
Oczekiwane efekty:
1. Nawiązanie współpracy z inwestorami.
2. Wzrost eksportu małych i średnich przedsiębiorstw.
3. Rozwój istniejących oraz powstawanie nowych firm sektora MŚP.
4. Powstawanie szkolnych klubów przedsiębiorczości.
5. Wzrost wykorzystania funduszy wsparcia MŚP.
Realizatorzy zadań w ramach priorytetu 5:
1. Starostwo Powiatowe w Hajnówce,
2. Powiatowy Urząd Pracy w Hajnówce,
3. Szkoły średnie z terenu powiatu hajnowskiego,
4. Stowarzyszenie Samorządów Euroregionu Puszcza Białowieska.
4. Realizacja programu i monitoring
1. Realizatorzy programu otrzymują po jednym egzemplarzu programu.
2. W realizacji programu należy uwzględnić fakt, iż powinien przynieść oczekiwane efekty, a nawet ich poprawę.
3. Koordynatorem realizacji programu jest Powiatowy Urząd Pracy w Hajnówce.
4. Z przebiegu realizacji programu będzie sporządzane coroczne sprawozdanie w terminie do końca I kwartału po zakończeniu danego roku kalendarzowego.
Przewodniczący Rady
Mikołaj Michaluk
Metryka strony